Manufahi-SMI: Komunidade iha Akadiruhu, aldeia Rialau, Suku Letefoho, Postu Administrativu Same, Munisípiu Manufahi dezde tempu okupasaun Indonézia to’o ukun-an kria grupu hortikultura hodi kuda-modo ho rezultadu di’ak maibe nunka hetan apoiu ajénsia sira satan hosi Governu sentral.
“Durante ne’e, fini ami sosa rasik. Ami nunka hetan fini, nein modo musan, aimoruk rega ular, nein adubu hosi Governu, nein hosi Organizasaun Sosiedade Sívil, nein hosi doadór sira”, dehan, Xefe Grupu Hortikultura Akadiruhun, Vicente da Silva, Segunda, (16/08).
Vicente da Silva, esplika, atividade kuda-modo ne’e la’os foin ukun-an maibe dezde tempu okupasaun Indonézia hodi sustenta nesesidade família, halo uma mutin, fó eskola oan sira inklui sosa nesesidade seluk.
“Ami kuda no fa’an modo dezde tempu Indonézia to’o ukun rasik-an, la para. Ami-nia moris mak ne’e. Iha ne’e, haruka oan sira ba eskola, halo uma-mutin, sosa motor, lori de’it modo ne’e”, katak da Silva.
Xefe Grupu Hortikultura Akadiruhun ne’e informa, durante ne’e sira kuda-modo ho tipu oi-oin hanesan mostarda, repollu, modo mutin, alfase, kove, foresikore no seluk-seluk tan.
Atividade kuda-modo kada tinan-tinan ne’e babain sira hahú fulan fevereiru no liu fulan 2 sira koilleta ona rezultadu hosi kuda-modo refere.
Nia esplika tan, diferente oituan mak sira kuda-modo repollu hahú fulan Jullu no Agostu hodi nune’e tama fulan Dezembru bele hetan udan-been.
“Jullu no agostu, ami komesa kuda repollu to’o udan monu-rai iha fulan-dezembru. Hafoin ida ne’e, ami kuda fali foresikoti”, tenik nia.
Hosi atividade kuda-modo ne’e, Grupu Hortikultura sira hanesan Bee Horis, Sentru Atoirama no Akadiruhun hetan rendementu hamutuk $1000 kada fulan.
“Antes situasaun pandémia COVID-19 mosu, kada fulan ami nia rendimentu bele to’o $ 1000. Ho situasaun krize hanesan ne’e, ema labrani mai ona. Tanba osan mós laiha, servisu mós laiha. Ne’ebé ami kuda ne’e hanesan buat ida karik, ita kuda-soe mak barak. Fa’an oituan de’it”, dehan nia.
Grupu Hortikultuta ne’e ho ninia membru hamutuk ema na’in 59 no hanesan fornesedór modo bootliu iha merkadu lokál Manufahi nomós ba postu sira inklui Munisípiu viziñu sira. (Editór, Caleri).
