PN Preokupa Empase Polítika, TMR Hakarak Eleisaun Antesipada Daruak

PM Taur Matan Ruak hala’o enkontru semanál ho PR Francisco Guterres Lú Olo iha Palasiu Prezidensial Aitarak-Laran. Foto, Mídia PM.

Reportagen Klean

Díli-SMI, Primeiru Ministru VIII Governu Konstitusionál, Taur Matan Ruak, afirma, prontu ba eleisaun antesipada daruak wainhira laiha serteza hosi Xefe-de-Estadu hodi rezolve problema empase polítika iha rai-laran.

“Hanesan Estadu, órgaun Estadu haree ba intrerese nasaun, ita tenke sukat pasu hotu ne’ebe ita fó,  ne’ebé Sr. Deputadu, todan mas prontu para la’o, to’o ita bot sira hanoin dehan hanesan ne’e. ok ita ba fali Eleisõens Antisipada”, dehan Taur Matan Ruak, wainhira responde pergunta hosi Xefe Bankada Partidu Demokratiku, Adriano Nascimento, ne’ebé husu banhira mak bele rezolve problema empase polítika durante  debate Orsamentu Jerál Estadu – OJE 2019 ba loron daruak iha jeneralidade, Tersa, (10/12) iha PN, foin lalais ne’e.

TMR esplika, atu rezolve empase polítika iha rai-laran wainhira Prezidente-da-Repúblika iha vontade atu kontribui hodi kosidera proposta lista membru Governu ne’ebé submete tiha ona.

No, Prezidente-da-Repúblika nu’udar orgaun masimu no simbolu nasaun ne’ebé iha responsabilidade hodi garante estabilidade iha rai-laran.

“Impase polítika ne’e hotu kuandu Sr. Prezidente Repúblika hakarak. Tanba ha’u hanesan Primeiru-Ministru hateten katak laiha razaun atu la fó tomada-de-posse ba membru governu sira ne’e, ne’ebé Sr. Prezidente la fó posse, i diálogu ho Sr. Prezidente sei nafatin, i ha’u hatene katak Sr. Prezidente da Repúblika hanesan orgaun masimu simbol nasaun nian, nia mak tau matan ba nasaun tomak ninia estabilidade, nia funsionamentu instituisaun estadu”, dehan atúal Xefe Governu ne’e.

Eis Jenerál fitun rua ne’e mós konfesa, empase polítika ne’ebé to’o ohin loron seidauk remata halo sofre ninia Governasaun labele la’o serbisu ho efertivu no efikasia.

Maibe, nia hatutan, kontinua ho konfiansa no pasensia hodi halo negosiasaun ho Xefe-de-Estadu atu bele hetan solusaun, nune’e bele hakotu ona empase polítika iha rai-laran.

“Sr. Prezidente hatene katak ho ema sira ne’ebé, membru sira ne’ebé seidauk toma-pose difikuldade los ba ha’u nia governu, mas ha’u prontu para halo serbisu no prontu iha pasiensia nafatin ba hein to’o desizaun Prezidente nian, ne’e buat ne’ebé ha’u espresa ba Sr. Prezidente”, dehan nia.

Iha parte seluk, membru PN hosi bankada PD, Adriano Nascimento, ne’ebé koloka kestaun kona-ba empase polítika refere husu ba lider VIII Governu atu rezolve lalais hodi bele asegura ezekusaun OJE 2019 nian.

Tanba, tuir nia, wainhira la rezolve empase polítika iha rai-laran mak sei lori nasaun no povu nia vida ba inserteza nia laran. Nune’e mós labele garante ezekusaun orsamentu ho diak wainhira instituisaun no ministériu balun to’o ohin loron kontinua ho ministro ezersitu.

“Bainhira los mak Señor Primeiru Ministru hamutuk ho líder orgaun sira seluk, bele rezolve empase polítiku ho dimensaun vertikal no horizontal, ne’ebé hatur nasaun iha incerteza nia laran?; Sera ke Señor Primeiru Ministru atu kontinua deit, ita bot nia governasaun ho ministériu sein ministru, no ministru ida deit sai ministro ba ministériu hotu-hotu?”, kestiona Adriano.

Hanoin hanesan mós mai hosi membru PN hosi partidu opozisaun Fretilin, Agustinho Siqueira Somotxo, husu atu lider sira atu labele fahe malu maibe oinsa hamutuk hodi dezenvolve nasaun no lori povu nia moris ba prospériu

“Hau mos kontenti tamba hau nian intervensaun ninia fundu mak ida ne’e duni hau nunka hakarak imi ne’e atu fahe malu tamba hakerek iha ne’eba ne’e unidade asaun, so ita hamutuk mak ita bele halo servisu, servisu mak ita bele hetan progresu”, Tenik Somotxo.

Nune’e mos, Prezidente bankada UDT, Gilman dos Santos Exposto, kosidera ho empase polítika ne’ebé sei la’o dadaun kontinua sai dezafiu ba prosesu dezenvolvimentu nasionál no povu iha nasaun ida ne’e.

Ho nune’e, nia parte husu PM Taur Matan Ruak no lider sira seluk atu labele la’o se kutuk ba malu hodi hatun malu no ataka malu maibe oinsa bele hamutuk hodi lori nasaun no povu sai hosi kiak no mukit.

Antes ne’e, iha loron 13 Agostu 2018, Prezidente-da-Repúblika haruka karta ofisiál ba Governu ne’ebé prontu ona atu fó toma-pose faze datoluk ba membru governu na’in tolu hanesan Alfredo Pires ba Ministru Petróleu no Rekursu Mineral (MPRM), Samuel Marçal ba Ministru Planeamentu no Investimentu Estratejiku (MPIE), no Rogério Araújo Mendonça ba Sekretariu Estadu Peskas.

Maske nune’e, iha loron 15 Agostu 2018, parte Governu liuhosi Primeiru Ministru haruka fali karta ba Prezidente-da-Repúblika hodi kansela toma-pose ba membru Governu na'in 3 refere. (Editor, Lariwa).